EYE TO I No 2

Kao što vidimo, ovaj bog-autsajder, kao veliki zanatlija, prvi je napravio mnoge mašine, uključujući i automatu, koji je kod Homera opisan kao mašina koja se samostalno kreće. Tehnologija je, stoga, kao integralni deo ljudskog razvoja, uvek razmatrana u kontekstu opasnosti po čovečanstvo, ili pak kao instrument poetske imaginacije. Tokom istorije, interdisciplinarni pristup tehnologiji – od filozofije, antropologije, sociologije, istorije, ekonomije, kulture itd – utisnut u sve ljudske aktivnosti, pratio je promene svake tehnološke revolucije i njihove uticaje na kulturu i društvo.

Međutim, živimo u vremenu u kome se pitanje veštačke inteligencije postavlja ispred svakog drugog. Umetnička praksa počela je odavno da istražuje ovo polje, ispitujući principe na kojima počiva tehnofeudalizam i procedure eksploatacije ljudi i prirode, te nove finansijske i produkcijske sisteme sakrivene iza crnih ekrana naših kompjutera i mobilnih telefona. Akumulirane krize u oblasti finansija, politike, ratova, klimatskih promena i urbanističkog kapitalizma, blokirale su naše misli i okovale maštu. Stoga su umetnici počeli da rade i na novom imaginarijumu, odnosno viziji moguće upotrebe tehnologije za bolju budućnost.

Novo izdanje časopisa “EYE TO I” donosi tekstove koji se obraćaju pitanjima Pete industrijske revolucije sa tri aspekta: kroz odnos nove tehnologije i ekstrakcije ljudskih i prirodnih resursa, što je problematizovano u jednom delu umetničke produkcije, potom strategije koegzsitencije sa novom tehnologijom, kao i pitanja tehnologije samog umetničkog sistema, koji se može sagledati u kontekstu razumevanja tehnologije kako je koristila grčka boginja Atina – tehnologije kao taktike i strategije.

Zahvaljujemo se autorima i umetnicima ovog izdanja, koji se navedenim pitanjima obraćaju sa ova tri aspekta: Petru Jevremoviću, Urošu Krčadincu, Bojani Matejić, Dariji Medić, Janu Krasnom, Neli Tonković, Milici Lopičić i Vladanu Joleru..

Borislav Pekić, jedna od najvažnijih književnih figura 20. veka, napisao je u antropološkom romanu “Atlantida”: “Dužnost nam je da sledimo maštu bar koliko poštujemo očiglednosti realnog sveta od kojih živimo. Jer, istina ima najviše izgleda da bude negde gde se naša mašta i tuđa realnost ukrštaju.” Zato govorimo o pro- i anti-tehnološkim argumentima i ulozi umetnosti u ovoj debati. Zato moramo pratiti Hefestov način rada i Atinino razumevanje tog delovanja.